22 jun 2009

Laptops in het onderwijs

Tijdens de kennisnetambassadeursbijeenkomst afgelopen vrijdag waren er verschillende presentaties over laptopprojecten in het onderwijs. Veel ROC's hebben inmiddels de beschikking over een draadloos netwerk, de volgende stap in de ontwikkeling is het maken van een goed laptopplan. Op mijn ROC zijn we helaas nog niet zover. Onze werkgroep contactpersonen Onderwijs & ICT zette eerder de argumenten voor een draadloos netwerk op een rij (zie dit document), maar verder dan een pilot op één van onze scholen is het nog niet gekomen. Aan stap 2: een laptopplan zijn wij dus nog niet toe. Maar het kan nooit kwaad je te verdiepen in stap 2 als stap 1 de grond nog niet bereikt heeft.


Laptops for all
Joop van Schie gaf een schets van het project 'Laptops for all, invoering van mobiele werkstations' bij het Albeda. Laptops maken het mogelijk dat studenten op meerdere plekken in het gebouw kunnen werken met een computer. Ze bieden op die manier mogelijkheden om flexibeler onderwijs in te richten. Elk lokaal kan zomaar een computerlokaal worden en bij mooi weer kunnen zelfs de buitenruimtes als extra vierkante meters toegevoegd worden.

De problemen die zich daarbij voordeden: technologisch: op veel plekken ontstaat snoerenspaghetti, maar wat veel erger is: de stoppen knallen door als meer dan twee laptops op één contactpunt worden aangesloten. In een 'vast' computerlokaal is met de stroomvoorziening rekening gehouden, maar een gewone lesruimte heeft meestal niet de mogelijkheid om zoveel machines tegelijk van stroom te voorzien.

Onderwijskundig: bij het invoeren van meer mobiel leren moet je docenten goed begeleiden in hoe ze hun didactisch repertoire kunnen aanpassen. Tijd en ruimte organiseren om docenten hierover met elkaar te laten sparren en naar mogelijkheden te laten zoeken, bleek goed te werken. Een andere ontdekking was dat de combinatie van laptoponderwijs met een digitaal bord in de praktijk goed blijkt te werken.

Organisatorisch: waar laat je leerlingen laptops opbergen? Speciale kluisjes? Hoe regel je de aanschaf? Laat je studenten vrij, geef je een advies, of ga je zelf in zee met een leverancier? Van wie zijn de laptops en mag je er zo maar SLIM-licenties op laten zetten? Over deze en andere kwesties werd van mening gewisseld met de zaal.


Digilessen VO
Herman Rigter, directeur ICT van enkele VO scholen, hield een presentatie over laptopklassen en het maken van digitale content binnen zijn scholen. Hoewel de situatie in het VO anders is dan in het MBO (denk bijv. aan het debacle van de 'gratis' schoolboeken), waren er veel overeenkomsten. Hij benadrukte het belang van planmatig werken én het belang van een onderwijskundige visie als onderlegger voor innovaties. Als handvat bij ICT-ontwikkeling adviseerde hij de vierinbalansmonitor.

Tot slot. Onderstaand filmpje geeft een beeld van het onderwijs op een van de scholen waar Herman Rigter werkt.

21 jun 2009

Kennisnetambassadeurs in Rotterdam

Afgelopen vrijdag 19 juni was ik op een bijeenkomst van de kennisnetambassadeurs. Eindelijk had ik weer eens de kans een bijeenkomst te bezoeken. Het afgelopen half jaar heb ik helaas vaak verstek moeten laten gaan i.v.m. lessen die ik niet kon laten uitvallen.

Eén van de presentaties vrijdag ging over de koppeling tussen wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Magda de Bruijn, kennistransfermanager bij kennisnet, hield over dit onderwerp een presentatie met als titel:

KENNIS VAN WAARDE MAKEN

Magda gaf aan dat er veel wetenschappelijk onderzoek naar onderwijs wordt gedaan, maar dat de resultaten, conclusies en aanbevelingen vaak onbekend blijven bij het onderwijs zelf. Het lijken twee gescheiden werelden, terwijl het onderwijs zoveel baat zou kunnen hebben bij wat er onderzocht is en hoe je daar je voordeel mee zou kunnen doen bij de inrichting van je onderwijs.

Kennisnet neemt de rol op zich om deze communicatiekloof te dichten. Op deze website vind je een lijst met afgeronde wetenschappelijke onderzoeken naar onderwijs. Je kunt hier volledige onderzoeksrapporten downloaden. Omdat deze niet voor iedereen leesbaar zijn, maakt kennisnet leesbare excerpten van de onderzoeksresultaten. In zo'n excerpt wordt in ongeveer 16 pagina's uitgelegd wat de essentie van het onderzoek was, wat de resultaten en conclusies zijn. Ze zijn te bestellen bij: publicatiereeks.

Het is ook mogelijk zelf onderzoek te laten doen op je eigen onderwijsinstelling. Je moet dan, samen met een onderzoeksbureau, je onderzoeksvraag formuleren en een aanvraag indienen bij Kennisnet. Meer informatie hierover vind je http://onderzoek.kennisnet.nl Hieronder de presentatie van Magda.



16 jun 2009

Leo Vroman

Toen ik vorig jaar vakantieboeken wilde aanschaffen, viel mijn oog op een nieuwe dichtbundel van Leo Vroman. Mijn eerste gedachte: een nieuwe bundel? Leeft hij nog dan? In 1986 heb ik hem ontmoet toen hij onze gast was op de Nacht van het Boek, waar ik in de organisatie zat. Hij was toen al ver in de zeventig (zie foto hiernaast). Als hij nu nog leefde, dan moest hij wel honderd zijn.

Groot was de verrassing toen ik om de boekentafel heen liep en de titel van die bundel las: 'Nee, nog niet dood'. Alsof hij mijn verbazing gehoord had en antwoordde met die titel. Natuurlijk heb ik de bundel meteen gekocht. Prachtige gedichten over de dood, de liefde, het niet meer vlekkeloos functionerende lichaam, maar bovenal gedichten die een haast genezende positieve rust uitstralen.

Deze week zag ik een documentaire over hem op TV 'Soms is liefde eeuwig'. Dezelfde rust, positieve levensinstelling en onangst voor de dood straalt van deze documentaire af. Via deze link bij uitzending gemist is hij alsnog te bekijken.

11 jun 2009

Gouden aardappel

Gisteren heeft mijn collega Rosita Storms de Gouden Aardappel gewonnen op de Aardappelbeurs, een conferentie over het programma Hot Potatoes. Dat is een gratis programma waarmee je heel snel en eenvoudig digitale oefeningen kunt maken.

Zij won die prijs voor de Hot Potatoes-oefeningen die zij maakte voor haar website Leer Spaans. De oefeningen waarmee zij won staan hier bij elkaar. Die gouden aardappel is dik verdiend, want als er iemand goed is in het maken van digitale content die er ook nog eens puik uitziet, is het wel Rosita.

Roos gefeliciteerd!!!

4 jun 2009

Hoe word ik een taalrat?

Voor mijn studie maak ik regelmatig gebruik van de Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren (DBNL). Op de DBNL-website vind je elektronische boeken over Nederlandse taal en literatuur, ze zijn gratis toegankelijk voor iedereen. Erg handig: het is erg makkelijk te zoeken naar wetenschappelijke informatie over Nederlandse taal- en letterkunde en je hoeft er de deur niet meer voor uit.

Soms verschijnen er opmerkelijke werken in deze DBNL. Deze bijvoorbeeld: Kleine grammatica van de waanzin, een handboek voor mensen die onbegrijpelijk willen schrijven. Mijn eerste gedachte was: wie wil dat nu? Maar toen ik deze passage uit de inleiding las, werd dat al snel duidelijk:

"Sommige auteurs schijnen er wèl belang bij te hebben een onduidelijke tekst te leveren. (...). Voor deze schrijvers, van wie ik om discriminatie te voorkomen geen beroepsaanduiding zal geven, zijn er in het Nederlands nog maar weinig hulpmiddelen bij de hand. Er zijn wél spellingsvoorschriften en woordenboeken, grammatica's en stilistische handleidingen voor mensen die hun taal goed willen gebruiken. Maar voor politici, doctorandussen, technocraten en andere ambtenaren die beroepshalve onheldere stukken produceren om hun (gebrek aan?) ideeën te verhullen, bestaan er eigenlijk geen goede richtlijnen. (...) Jarenlange ervaring in het kritisch doornemen van teksten en het gevraagd en ongevraagd corrigeren daarvan, hebben mij tot het inzicht gebracht dat er systeem zit in de chaos. Het is mijn bedoeling in dit boekje iets van dit systeem onder woorden te brengen."

Je kunt dit elektronisch boekwerk lezen als een humoristisch herkenning van onduidelijke formuleringen. Maar als je de gegeven adviezen omkeert (vermijd alles wat hier geadviseerd wordt) dan onthult zich een vrolijk handboek van foute, te vermijden schrijfsels.

Ongetwijfeld zijn er ook mensen die dit boek gaan lezen als een evenknie van Hoe word ik een rat?'. Maar dan met de achterliggende gedachte: hoe word ik een 'taalrat'?

1 jun 2009

Het vak van leraar kapotgemaakt?

NRC/Handelsblad heeft deze weken een rubriek over de centrale examens van het voortgezet onderwijs. Een verkorte versie daarvan staat op een speciaal examenblog . Leerlingen, journalisten, leraren en ex-leraren komen aan het woord over het examen van die dag. Ex-leraar en literair auteur Jan Siebelink gebruikte op 29 mei de hem geboden ruimte om zijn ongenoegen over onderwijsvernieuwingen te uiten. Slechts één alinea van zijn tekst bevat het gevraagde commentaar op het VMBO-examen Frans. Zijn bijdrage aan het examenblog kreeg dan ook als titel: 'Vak van leraar kapot gemaakt'.

De schaalvergroting in het onderwijs leidt volgens hem tot anonieme scholen met een vergadercultuur, clusterleiders en 'projecten kwaliteit'. Hij schreef: "De enige mensen die op een school iets te zoeken hebben zijn docenten en leerlingen. Ja, en een rector, twee conrectoren en een roostermaker". Maar ook: "De MAVO, een mooie kleinschalige school moest plaatsmaken voor het VMBO-t, gehuisvest op grootschalige scholengemeenschappen waar de kinderen verzuipen door gebrek aan aandacht en structuur". En: "de passie is uit veel leraren verdwenen. Hun vak is hun afgepakt.(...) Ik weet niet of we die wond ooit weer dichtkrijgen".

Afgelopen donderdag hadden wij in ons literair café de schrijver L.H. Wiener te gast. Bij de bespreking van zijn boek 'Nestor', haalde ook hij fel uit naar het huidige onderwijs. Volgens hem: "weet bijna geen leraar zonder kleerscheuren het einde te halen". Zie onderstaand filmpje dat ik tijdens die avond van hem maakte. Wiener is door NRC/Handelsblad gevraagd a.s. woensdag het HAVO-examen Engels te bespreken. Zijn bijdrage verschijnt op donderdag 4 juni (i.t.t. wat hij in het filmpje zegt) zowel in de papieren NRC als op het examenblog van diezelfde krant.