4 jun 2009

Hoe word ik een taalrat?

Voor mijn studie maak ik regelmatig gebruik van de Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren (DBNL). Op de DBNL-website vind je elektronische boeken over Nederlandse taal en literatuur, ze zijn gratis toegankelijk voor iedereen. Erg handig: het is erg makkelijk te zoeken naar wetenschappelijke informatie over Nederlandse taal- en letterkunde en je hoeft er de deur niet meer voor uit.

Soms verschijnen er opmerkelijke werken in deze DBNL. Deze bijvoorbeeld: Kleine grammatica van de waanzin, een handboek voor mensen die onbegrijpelijk willen schrijven. Mijn eerste gedachte was: wie wil dat nu? Maar toen ik deze passage uit de inleiding las, werd dat al snel duidelijk:

"Sommige auteurs schijnen er wèl belang bij te hebben een onduidelijke tekst te leveren. (...). Voor deze schrijvers, van wie ik om discriminatie te voorkomen geen beroepsaanduiding zal geven, zijn er in het Nederlands nog maar weinig hulpmiddelen bij de hand. Er zijn wél spellingsvoorschriften en woordenboeken, grammatica's en stilistische handleidingen voor mensen die hun taal goed willen gebruiken. Maar voor politici, doctorandussen, technocraten en andere ambtenaren die beroepshalve onheldere stukken produceren om hun (gebrek aan?) ideeën te verhullen, bestaan er eigenlijk geen goede richtlijnen. (...) Jarenlange ervaring in het kritisch doornemen van teksten en het gevraagd en ongevraagd corrigeren daarvan, hebben mij tot het inzicht gebracht dat er systeem zit in de chaos. Het is mijn bedoeling in dit boekje iets van dit systeem onder woorden te brengen."

Je kunt dit elektronisch boekwerk lezen als een humoristisch herkenning van onduidelijke formuleringen. Maar als je de gegeven adviezen omkeert (vermijd alles wat hier geadviseerd wordt) dan onthult zich een vrolijk handboek van foute, te vermijden schrijfsels.

Ongetwijfeld zijn er ook mensen die dit boek gaan lezen als een evenknie van Hoe word ik een rat?'. Maar dan met de achterliggende gedachte: hoe word ik een 'taalrat'?

Geen opmerkingen: