Vooral geen principes

Welk museum het was, weet ik niet meer, maar de herinnering en het gevoel staan me nog helder bij: vanaf verschillende schilderijen achtervolgden mij starende ogen die me niet los wilden laten, beklemmend en onwezenlijk. De maker van deze schilderijen bleek Charley Toorop te zijn. Later hoorde ik dat meer mensen een soortgelijke ervaring hadden met haar werk.

Charley Toorop (1891-1955) leefde in een tijd waarin de wereld regelmatig op de helling stond: de eerste feministische golf, de crisisjaren dertig, de eerste én de tweede wereldoorlog, de opkomst van nieuwe kunststromingen. Zij heeft ze allemaal bewust meegemaakt.

Om haar heen bouwde ze een indrukwekkende vriendenkring met o.a. Menno ter Braak, Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. Daarbij had ze kortere of langere relaties met o.a. Roland Holst, Pyke Koch, Marsman en Arthur Lehning. En dan ook nog schitterend schilderen. Een bijzonder boeiende, krachtige en zelfstandige vrouw. En oh ja, ze was ook nog getrouwd en had drie kinderen, maar dat was bijzaak. Ik ben benieuwd hoe zij indertijd reageerde op de vraag "wat is uw meisjesnaam?".

In museum Boymans Van Beuningen in Rotterdam is een overzichtstentoonstelling van haar werk te zien onder de titel 'Vooral geen principes'. Er hangen 120 werken van Charley Toorop, waaronder bijna al haar zelfportretten. De tentoonstelling loopt nog tot 18 januari. Ideetje voor de kerstvakantie?